OSI Model ( Network layer or 7 layer )

OSI Model လို႕ေခၚတဲ႕ အလႊာ(၇)လႊာကေတာ႕-

၁) Application layer
၂) Presentation layer
၃) Session layer
၄) Transport layer
၅) Network layer
၆) Data-link layer
၇) Physical layer

တုိ႕ျဖစ္ၾကပါတယ္။

1. Application layer

OSI model ရဲ႕အျမင္႕ဆံုး၊အသံုးျပဳသူ userတို႕ႏွင္႕ အနီးကပ္ဆံုး layer ျဖစ္ပါတယ္။ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ protocol မ်ားကေတာ႕ application layer မွာအလုပ္လုပ္ၾကသည္႕ အသံုးမ်ားတဲ႕ protocol မ်ားျဖစ္ၾကၿပီး application layer protocol
မ်ားလို႕လည္း ေခၚၾကတယ္။
HTTP (Hypertext Transfer Protocol)
SMTP(Simple Mail Transfer Protocol)
FTP(File Transfer Protocol)
DNS(Domain Name System)

စသည္တို႕ျဖစ္ၾကတယ္။တျခားအလုပ္လုပ္ၾကတဲ႕ protocol မ်ားလည္းရွိပါေသးတယ္။

အမည္အားျဖင္႕ application layer လို႕တြင္သည္႕အတြက္ software application ေတြျဖစ္ၾကတဲ႕ Word တို႕ Excel တို႕ Internet Explorer တို႕သည္ ဒီlayer မွာ အလုပ္လုပ္ၾကတယ္လို႕ အထင္မွားစရာျဖစ္ပါတယ္။ application layer ထဲမွာ ဒီ software application ေတြမပါပါဘူး။ software application တစ္ခုသည္ network ႏွင္႕ဆိုင္တဲ႕ service တစ္ခုခုကိုလုပ္ေဆာင္ရန္လိုအပ္လာတဲ႕အခါမွာ application layer protocol မ်ားမွ တဆင္႕လုပ္ေဆာင္ၾကပါတယ္။ ဥပမာအေနႏွင္႕ဆိုရရင္ application software ေတြ network ေပၚမွာ အလုပ္လုပ္ရန္လိုအပ္တဲ႕ protocol ေတြကေတာ႕ email ပို႕ရန္အတြက္ SMTP ၊အင္တာနက္ေပၚမွာ webpage ေတြကိုေခၚၾကည္႕ရန္အတြက္ http ၊ FTP server ေတြေပၚမွ fileေတြကို download လုပ္ယူရန္အတြက္ FTP တို႕ျဖစ္ၾကပါတယ္။
Presentation layer

၆ လႊာေျမာက္ျဖစ္တဲ႕ presentation layer ရဲ႕ အဓိကလုပ္ေဆာင္မႈသံုးခုရွိပါတယ္။
(၁) data presentation
၂) data Compression
၃) data Encryption

Data Presentation ရဲ႕သေဘာကေတာ႕ဒီဘက္ကပို႕လိုက္တဲ႕ data ေတြကို တစ္ဖက္လက္ခံသူဘက္က process လုပ္၍ ရႏိုင္ေအာင္ေျပာင္းေပးျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုရရင္ presentation layer သည္ translator သေဘာေဆာင္ပါတယ္။
Presentation layer ရဲ႕ဒုတိယလုပ္ေဆာင္မႈကေတာ႕ network ေပၚမွပို႕လႊတ္မယ္႕ data ေတြ ရဲ႕ အရြယ္အစားငယ္ေအာင္ compress လုပ္ျပစ္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဘက္ presentation layer မွ compress လုပ္ၿပီး ပို႕လုိက္သမွ် data ေတြ ကိုတစ္ဖက္ကြန္ပ်ဴတာေတြရဲ႕

presentation layer ေရာက္တဲ႕အခါ uncompress လုပ္ယူပါလိမ္႕မယ္။
ေနာက္ဆံုး တစ္ခု presentation layer ရဲ႕လုပ္ေဆာင္မႈကေတာ႕ data encryption ႏွင္႕ decryption ျဖစ္ပါတယ္။ဥပမာ secure communication ကိုအသံုးျပဳၿပီး အင္တာနက္ေပၚမွတဆင္႕ Bank account ေတြကိုဖြင္႕ၾကည္႕မယ္ဆိုရင္ presentation layer protocol သည္ account data ေတြကို encrypt လုပ္ၿပီးမွ ေပးပို႕ပါလိမ္႕မယ္။ မိမိကြန္ပ်ဴတာ ထံေရာက္လာတဲ႕အခါ presentation layer မွာျပန္လည္ decrypt လုပ္ၿပီး ဖတ္ရွဴ၍ရႏိုင္ေသာ စာသားမ်ားအျဖစ္ျမင္ရမွျဖစ္ပါတယ္။

၃) Session layer

network ေပၚမွာ device ႏွစ္ခုတုိ႕data ေတြကို အျပန္အလွန္ေပးပို႕ဖလွယ္ႏိုင္ၾကေစမည္႕ connection ကေျပာတာပါ ။

Network ေပၚမွာ ကြန္ပ်ဴတာႏွစ္လံုးတို႕ data ေပးကိုဖလွယ္ၾကမယ္ဆိုရင္ ပထမဦးစြာ ေပးပို႕သူႏွင္႕ ရယူသူတို႕ၾကားမွာ အခ်ိတ္အဆက္တစ္ခုရွိလာေအာင္ ၫွိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကို session layer protocol မ်ားမွလုပ္ေဆာင္ၾကပါတယ္။ အခ်ိတ္အဆက္ရသြားၿပီဆိုတာနဲ. အျပန္အလွန္ေပးပို.မယ္႕ transmission rate ေပၚမူတည္ၿပီး simplex ၊ half duplex ႏွင္႕ full duplexဟူေသာ mode သံုးခုထဲက ဘယ္mode နဲ႕လုပ္ေဆာင္ၾကရမလဲဆိုတာကို ဆံုးျဖတ္ေပးပါတယ္ ။ထိုျဖစ္စဥ္မွာ dialog controlလို႕ေခၚပါတယ္။အဲ႕ဒီလို session တစ္ခုစတင္ၿပီးတာနဲ႕ ကြန္ပ်ဴတာႏွစ္လံုးတို႕ communication လုပ္ေနသမွ် ကာလပတ္လံုးတည္ၿမဲေအာင္ session layer protocol မ်ားမွ ထိန္းသိမ္းထားေပးထားပါတယ္။ တစ္ဖက္ႏွင္႕တစ္ဖက္ communication လုပ္ျခင္းၿပီးဆံုးသြားၿပီဆိုတဲ႕အခါက်မွသာ session အားအဆံုးသတ္ပိတ္ျခင္းကိုဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ၾကပါတယ္။

၄) Transport layer


Transport layer ဆိုတာ ကြန္ရက္ေတာက္ေလွ်ာက္ေပးပို႕သူမွလက္ခံသူကို Data ေတြသယ္ေဆာင္သြားျခင္းကိုထိန္းခ်ဳပ္ေပးပါတယ္။ဒါကငံုၿပီးေျပာတာပါ။ Data ဟာ လက္ခံရရွိၿပီးတာနဲ႕ ရရွိေၾကာင္းအသိအမွတ္ျပဳ Acknowledgement လုပ္ေပးရပါတယ္။ဒါကလည္း အမွားကင္းစင္ေအာင္ ထိန္းခ်ဳပ္တဲ႕နည္းတစ္ခုပဲေလ။ ဒီလို Acknowledgement လုပ္ေပးမွ Data ရမရ ကိုေသခ်ာသိရၿပီးမရလို႕ရွိရင္လည္းလိုအပ္ပါက ေနာက္တဖန္ျပန္ပို႕ႏိုင္ရန္ (Retransmitting Data) ျဖစ္ပါတယ္။ ပို႕ေဆာင္ရာလမ္းမွာ Data Packet ေလးေတြ ျပဳတ္က်မက်န္ခဲ႕ေစဖို႕လည္း Transmission Speed ကို ထိန္းၫွိေပးျခင္း(Flow Control) ကိုလည္းလုပ္ေပးပါတယ္။ ဒီလို Flow Control လုပ္တဲ႕ေနရာမွာလည္း Data ပို႕လႊတ္လိုက္တဲ႕ဘက္က Transmitting Device လက္ခံႏိုင္ေလာက္တဲ႕ပမာဏပဲေပးပို႕ ေစျခင္းကိုပါထိန္းခ်ဳဳပ္ ေပးပါတယ္။Receiving Device ဘက္က လက္မခံႏိုင္ေလာက္တဲ႕ Data ပမာဏထက္ပို႕မပို႕ဘူးလို႕ဆိုလိုခ်င္ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာဗ်ာ။ Construction တစ္ခုမွာအေပၚႏွင္႕ေအာက္ အုတ္ကိုပစ္ေပးတဲ႕သူနဲ႕ဖမ္းတဲ႕သူပစ္ေပးတဲ႕သူက ျမန္ျမန္ပစ္ႏိုင္လို႕ျမန္ျမန္ပစ္ရင္ အေပၚဖက္ကဖမ္းတဲ႕သူက မဖမ္းႏိုင္တဲ႕အခါ အႏၱရယ္ျဖစ္သြားမွာ ေပါ႕။ဒီေတာ႕ အေပၚကဖမ္းႏိုင္တဲ႕ႏႈန္းနဲ႕ေအာက္ကေန အုတ္ ေတြကိုပစ္တင္ေပးမယ္။ဒီသေဘာပါ။
အစြန္းတစ္ခုမွ ေနာက္အဆံုးတစ္ခုအထိ အစမွအဆံုးအတြင္း Data Packet မ်ားပ်က္စီးမႈမရွိ Error Detection လည္းလုပ္ေဆာင္ရပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက စိတ္ထင္တိုင္း ရွည္ခ်င္တိုင္းရွည္ေနေသာ Data မ်ားကို အသံုးျပဳတဲ႕ Network Medium ကလက္ခံႏိုင္တဲ႕ Data Packet Size အျဖစ္တံုးပစ္ပိုင္းပစ္ပါတယ္။လက္ခံရာဖက္ိုျပန္ေရာက္ၿပီဆိုမွ ၎အတံုးအပိုင္းမ်ားကို ျပန္လည္စီျခင္း အပိုုင္းကိုလည္းလုပ္ေဆာင္ပါတယ္။ TCP/IP ရဲ႕ TCP (Transmission Control Protocol) ဟာဒီဘက္အလႊာမွာ အလုပ္လုပ္ပါတယ္။
OSI Model ရဲ႕ေလးလႊာေျမာက္ျဖစ္တဲ႕ဒီ Transport layer ဟာအခ်က္အလက္မ်ားသြားလာမႈကိုထိန္းခ်ဳပ္ေပးျခင္းႏွင္႕အမွားေတြကို Recover လုပ္ေပးျခင္းတို႕ကို လုပ္ေဆာင္ေပးပါတယ္။ Reliable end-to-end error and flow control လို႕ဆိုပါတယ္။သူဟာ Message ေတြကိုသင္႕ေတာ္တဲ႕အရြယ္အစားရေအာင္ပိုင္းပါတယ္။ ၿပီးေတာ႕ ရည္ရြယ္ရာကို ေရာက္ၿပီဆိုမွ ျပန္ၿပီး Assemble လုပ္ပါတယ္။ ခုနကေျပာတဲ႕ Error နဲ႕ Flow ကို control လုပ္ျခင္းကိုပံ႕ပိုးဖို႕အတြက္ ဒီ Transport layer မွာ ရွိတဲ႕ protocol ဟာ Connection Services မ်ားကိုအသံုးျပဳပါတယ္။ Connection Services ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္ အဲ႕ဒါကေတာ႕-
၁) Connection-Oriented
၂) Connectionless တို႕ျဖစ္ၾကပါတယ္။

Connection-Oriented Services ဟာပို႕လႊတ္သူ Station နဲ႕လက္ခံသူ Stations တို႕ႏွစ္ခုအၾကား Virtual Connection ေတြထူေထာင္ဖို႕အတြက္ Acknowledgements (သေဘာတူျခင္း၊လက္ခံရရွိျခင္း) နဲ႕ Responses (အေျဖ၊တုံ႕ျပန္မႈ) ကိုအသံုးျပဳပါတယ္။ Acknowledgement ကိုအသံုးျပဳရတာကေတာ႕ Connection ေတြခ်ိတ္ဆက္ထားမႈကို ေသခ်ာဖို႕အတြက္ပါ။ ဒီ Connections ဟာတယ္လီဖုန္း စကားေျပာတာနဲ႕ပံုစံတူပါတယ္။ ဖုန္းစကားေျပာဖို႕အတြက္ ဖုန္းနံပါတ္ႏွိပ္လိုက္ပါတယ္။ တစ္ဖက္က လက္ခံစကားေျပာမယ္႕သူက ဖုန္းကိုေကာက္ကိုင္လိုက္ၿပီးဟဲလို ဆိုၿပီး ေျပာ မယ္။ဒီအခါသင္က ကိုယ္႕နာမည္ကိုေျပာၿပီး သင္ေျပာခ်င္တဲ႕ အေၾကာင္းအရာ ကိုစၿပီး ေျပာဆိုပါတယ္။တစ္ခါတစ္ရံကိုယ္ေျပာေနတာကိုနားေထာင္ေနလို႕ တစ္ဖက္က အသံတိတ္ေနတာကိုသူဆက္ၿပီးနားေထာင္ေန
ေသးရဲ႕လားလို႕ ဆိုၿပီးနားေထာင္ေနေသးရဲ႕လားလို႕ေမးပါတယ္။ ေျပာလို႕ဆိုလို႕ၿပီးတဲကအခါၾကေတာ႕ ဒါပဲေနာ္ဆိုၿပီး ႏွစ္ဦးသေဘာတူ ဖုန္းခ်လိုက္ပါတယ္။ အခုေျပာျပေနတဲ႕ Connection-Oriented Services ဟာလည္း ဖုန္းေျပာသလိုပါဘဲ ။ဖုန္းနဲ႕စကားလံုးေတြအစားကြန္ပ်ဴတာ Network Card နဲအခ်က္အလက္အထုပ္ေလးေတြပါ။
ေနာက္ ဥပမာ တစ္ခုထပ္ေပးခ်င္တယ္။ အင္တာနက္မွ web pageတစ္ခုကို ေခၚၾကည္႕တဲ႕ျဖစ္စဥ္ကိုၾကည္႕ရေအာင္။
အင္တာနက္မွ web page တစ္ခုကိုေခၚၾကည္႕တဲ႕အခါ ပထမဦးစြာ client ကြန္ပ်ဴတာမွ TCP သည္ SYN(synchronization)packet တစ္ခုကို web server ထံသို႕လွမ္းပို႕လိုက္ပါတယ္။ တဖန္web server ဘက္မွ လည္း SYN-ACK packet တစ္ခုကို ျပန္ပို႔ပါလိမ္႕မယ္။ သေဘာကေတာ႕ သူ႕ဘက္ကလည္း ခ်ိတ္ဆက္ဖို႕ရန္ဆႏၵရွိပါတယ္ဆိုတဲ႕ သေဘာမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ထို႕ေနာက္မွ client ကြန္ပ်ဴတာဘက္မွ ACK ကို ထပ္မံတံု႕ျပန္ေပးပို႔ပါလိမ္႕မယ္။ ထိုအဆင္႕ သံုးဆင္႕တို႕လုပ္ေဆာင္ၿပီးသြားတဲ႕အခါ client ကြန္ပ်ဴတာႏွင္႕ web server တို႕အၾကားမွားconnection တစ္ခုခ်ိတ္ဆက္ၿပီးျဖစ္သြားပါတယ္။ အဲ႕ဒီလို TCP မွ connection တစ္ခုတည္ေဆာက္ၿပီးသြားတဲ႕အခါမွသာ web page အတြက္လိုအပ္တဲ႕ http request ကိုဆက္လက္transmit လုပ္ပါလိမ္႕မယ္။
ACK (Acknowledgment) ဆိုတာကို ေပးပို႕လိုက္တဲ႕ data သည္ မေပ်ာက္မပ်က္ဆံုးရွံဳးမႈမရွိဘဲလက္ခံတယ္ ဆိုတဲ႕အေၾကာင္း ကိုသိရွိႏိုင္ရန္ဖို႕ရန္အသံုးျပဳလာၾကပါတယ္။ connection oriented packet ေတြသည္ေပးပို႕သမၽွေသာ data unit တစ္ခုစီအတြက္ လက္ခံရယူမႈထံမွ ACK ကိုရရွိဘို႕ရန္ ေမွ်ာ္လင္႕ပါတယ္။ေရွ႕က ေဖာ္ျပခဲ႕တဲ႕ web page ဥပမာကိုဆက္ရမယ္ဆိုရင္ client ကြန္ပ်ဴတာမွ TCP protocol သည္ http request တစ္ခုကိုေပးပို႕ၿပီးတာႏွင္႕ web server ထံမွ ၎ http request ကိုလက္ခံရရွိေၾကာင္းကို ရည္ၫႊန္းတဲ႕ ACK ကိုရရွိဘို႕ေမွ်ာ္လင္႕ေစာင္႕ဆိုင္းေနပါတယ္။ အကယ္၍မ်ား အခ်ိန္အတိုင္းအတာတခုအထိ အတြင္းမွာ ACK ကို မရဘူးဆိုရင္ ကြန္ပ်ဴတာမွ protocol သည္ မိမိေပးပို႕ခဲ႕ေသာ data ေပ်ာက္ပ်က္ဆံုးရွံဳးသြားၿပီဟုမွတ္ယူၿပီးေနာက္တစ္ႀကိမ္ထပ္မံေပးပို႕ပါလိမ္႕မည္။
ဒါေၾကာင္႕ reliability အရၾကည္႕မယ္ဆိုရင္ connection-oriented protocol ေတြသည္ အေတာ္ေလးျမင္႕တယ္လို႕ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ packet တစ္ခုကိုေပးပို႕တဲ႕ေနရာမွာျပႆနာရွိလာၿပီဆိုရင္ အဲ႕ဒီpacket ကိုျပန္ပို႕ေပးရန္ မူလေပးပို႕သူထံ request လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ဒါေပမယ္႕ ေရွ႕မွာေဖာ္ျပခဲ႕သလို(ACK၊SYNC) အစရွိတဲ႕ packet ေတြကို ပိုမိုပို႕လႊတ္ရသည္႕အတြက္ အခ်ိန္ပိုၾကာပါတယ္။ connection-oriented ရဲ႕ ေပၚလြင္တဲ႕လကၡဏာကေတာ႕-
- reliability
- slower connection
- packets are resent တို႕ျဖစ္ၾကပါတယ္။




Connectionless Services က်ေတာ႕ Error နဲ႕ Flow Control ေတြမပါရွိပါဘူး။ဒါေပမယ္႕ ေကာင္းက်ိဳးတစ္ခုကိုေတာ႕ လုပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ အဲ႕ဒါကေတာ႕ Speed ပါဘဲ။စဥ္းစားၾကည္႕လို႕ရပါတယ္။ အဲ႕ဒါကေတာ႕ Connection ေတြကို Maintain လုပ္ေပးျခင္းလည္းမရွိတဲ႕အျပင္ သူဟာ Speed ကို Error Control နဲ႕လဲလွယ္လိုက္လို႕ပါ။ သေဘာကိုေျပာတာေနာ္။

ဥပမာေျပာရရင္ Connectionless Services ဟာ Post Card တစ္ခုနဲ႕အလားတူပါတယ္။Post Card ဆိုတာက Happy Birthday လား New Year အတြက္လား၊ရည္ရြယ္ရာဦးတည္ခ်က္တစ္ခုပဲ တျခားအေၾကာင္းမပါပါဘူး ဒါေပမယ္႕ Error Control မပါတာေၾကာင္႕ Message တစ္ခ်ိဳ႕တစ္၀က္ေပ်ာက္ခဲ႕ရင္ ဒါကိုျပန္ပို႕ေပးရတာေတာ႕ရွိပါတယ္။
Network address ဟာ အၿမဲတမ္း Binary Number နဲ႕ပါ။မ်ားေသာအားျဖင္႕ 32 bit ရွိပါတယ္။ ဒီနံပါတ္ေတြဟာ Decimal ဒါမွမဟုတ္ Hexadecimal အျဖစ္ေဖာ္ျပပါတယ္။ ဘာလို႕လဲဆိုေတာ႕ လူေတြအေနနဲ႕ သတ္မွတ္ရတာလြယ္ေအာင္လို႕ပါ။ ဒီ Decimal နဲ႕ Hexadecimal ေတြဟာ စကားလံုးအေနနဲ႕ အသိအမွတ္မျပဳေပမယ္႕ဒီ Transport layer မွာ Protocol ေတြနဲ႕ဘာသာျပန္ၿပီး Transport layer ရဲ႕ Logical name အျဖစ္ေျပာင္းယူၾကပါတယ္။
connection-oriented ေတြႏွင္႕ယွဥ္ၾကည္႕မယ္ဆိုရင္ တဖက္ႏွင္႕တဖက္ data ေပးပို႕ဖလွယ္ၾကတဲ႕ေနရာမွာပိုၿပီးျမန္
မယ္။ဒါေပမယ္႕ data ေတြ အားလံုးေရာက္မေရာက္ဆိုတဲ႕ေနရာမွာေတာ႕ reliable မျဖစ္ပါဘူး။ဒါေၾကာင္႕reliability ထက္ speed ကပိုၿပီးအေရးၾကီးတဲ႕အခ်ိဳ႕ေသာ application ေတြမွာ connectionless protocol ကိုအသံုးျပဳၾကတယ္။ ဥပမာ- audio
ေတြ video ေတြလႊင္႕တဲ႕အခါမ်ိဳးေတြမွာ ျဖစ္ပါတယ္အသံုးမ်ားဆံုး connectionless protocol ကေတာ႕ UDP(User Datagram Protocol)ျဖစ္ပါတယ္။

၅) Network layer



Network layer ကေတာ႕မတူညီတဲ႕ Network ေတြေပၚမွာရွိၾကတဲ႕ ကြန္ပ်ဴတာအခ်င္းခ်င္း Communications ျဖစ္ေစဘို႕အတြက္ လိုအပ္တဲ႕ Functions ေတြသတ္မွတ္ေပးျခင္းကိုပံ႔ပိုးပါတယ္။။၎ရဲ႕ Function ေတြအထဲက ဦးစြာအတိုခ်ဳပ္ေျပာျပရမယ္ဆိုရင္-
- ကြန္ရက္ေပၚမွာ Data Packets မ်ားကိုလမ္းေၾကာင္းလႊဲျခင္း(Routing) ႏွင္႕ Logical Addressing တာ၀န္
- ကြန္ရက္ေပၚမွ Nodes ႏွစ္ခုအၾကား Connection နဲ႕ Path ေတြကိုျဖစ္ေပၚေစျခင္းႏွင္႕ျဖဳတ္ခ်ျခင္းဆိုသည္႕တာ၀န္
- Connections မ်ားကို Reset လုပ္ျခင္း ၊data မ်ားကို ထုတ္လႊတ္ျခင္း ႏွင္႕သယ္ေဆာင္ျခင္းရရွိလာသည္႕ Data မ်ားကို Confirm လုပ္ျခင္းစသည္႕တာ၀န္မ်ားကို ၎ Network layer မွ ထမ္းေဆာင္ရပါသည္။





Network အလႊာဆိုတဲ႕ ၃ လႊာေျမာက္အလႊာဟာ Signal မ်ားကို Addressing ဆိုတဲ႕ လိပ္စာသတ္မွတ္ေပးျခင္း
Physical Address မ်ားသတ္မွတ္ေပးျခင္း၊Logical Address မ်ားကိုသတ္မွတ္ေပးျခင္းတုိ႕ကိုလုပ္ေဆာင္ရပါတယ္။ေနာက္ၿပီး
Layer ဟာ ျဖစ္တည္ရာကေန ဦးတည္ရာComputer ဆီသြားရာလမ္းေၾကာင္း (Routing) ကိုလည္းသတ္မွတ္ေပးထားပါတယ္။

Network တြင္းလမ္းေၾကာင္း က်ပ္တည္းမႈ ၊ပိတ္ဆို႕မႈစတဲ႕ Traffic ျပႆနာေတြကိုလည္း ၎ Network layer မွ Manage လုပ္ပါတယ္။ဆိုလိုတာက Packet Sequencing ပါ။ ေပးပို႕သူနဲ႕ လက္ခံသူ ၾကား Error Detection ျပဳလုပ္ျခင္း Congestion ဆိုသည္႕ လမ္းေၾကာင္းက်ပ္တည္းမႈကိုထိန္းခ်ဳပ္ျခင္းတို႕ကို လုပ္ေဆာင္ၾကရပါတယ္။ ဥပမာေျပာရရင္ မတူညီတဲ႕Network Medium ေပၚမွာ ကြန္ပ်ဴတာတစ္လံုးက ပို႕လိုက္တဲ႕ Data ပမာဏ ဟာၾကီးေနလို႕ပို႕မႏိုင္ဘူးဆိုရင္ ဒီ Network layer ဟာ ၎ data ကို အပိုင္းငယ္ေလးအျဖစ္ျပဳလုပ္ၿပီးပို႕လႊတ္လိုက္ပါတယ္။ ဟိုဘက္ကိုေရာက္တဲ႕အခါ Network layer က ၎အပိုင္းငယ္ကေလးေတြကိုျပန္ေပါင္းလိုက္ပါတယ္။ TCP/IP Protocol ကိုအေျချပဳထားတဲ႕ ကြန္ရက္ေတြမွာဆိုရင္ IP Address ,Network Address ေတြနဲ႕ IP Routers ေတြဟာ ၎ Network layer မွာအလုပ္လုပ္ၾကတယ္။

Network layer Protocol ရဲ႕အဓိကလုပ္ေဆာင္မႈကေတာ႕ addressing ႏွင္႕ routing တို႕ျဖစ္ပါတယ္။ addressing ဆိုတာကေတာ႕ device (ကြန္ပ်ဴတာ) တစ္ခုကို network ထဲမွ အျခားမည္သည္႕device ႏွင္႕မွမတူႏိုင္တဲ႕ address number တစ္ခုသတ္မွတ္ေပးထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။device တစ္ခုမွာဆိုရင္ address ႏွစ္မ်ိဳး ရွိပါတယ္။ IP address (Logical address) ႏွင္႕ MAC address တို႕ျဖစ္ပါတယ္။
NIC အားလံုးတို႕မွာ MAC address လို႕ေခၚတဲ႕တကယ္႕ physical address တစ္ခုစီရွိၾကတယ္ဆိုတာသိၿပီးသားျဖစ္
ပါလိမ္႔မယ္။ MAC address ကိုစက္ရံုမွာ NIC ထုတ္စဥ္ကတည္းကတစ္ပါတည္းအေသထည္႕သြင္း သတ္မွတ္ထားျခင္းျဖစ္ၿပီး
ေျပာင္းလဲလို႕လဲမရပါဘူးဒါ႕အျပင္ NIC တစ္ခု၏ MAC address သည္ကမၻာေပၚရွိအျခားမည္သည္႕ NIC တို႕ႏွင္႕မွမတူႏိုင္ဘဲကိုယ္ပိုင္address ျဖစ္ပါတယ္။ network address (Logical address) ကိုေတာ႕ network layer protocol ေတြျဖစ္ၾကတဲ႕ IP/IPX တို႕ကိုအသံုးၿပဳၿပီးသတ္မွတ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။internet protocol (IP) ကိုအသံုးျပဳၿပီးသတ္မွတ္ေပးတဲ႕ Logical address သည္ IP address ျဖစ္သည္။

ဥပမာအေနႏွင္႕ ဆိုရ႔င္ Logical address (IP address) သည္လူတစ္ေယာက္ အမည္ (ဥပမာ-ေမာင္ေမာင္)ႏွင္႕တူၿပီး MAC address ေတြကေတာ႕ ထိုသူ၏မွတ္ပံုတင္နံပါတ္(ဥပမာ-၁၂/ရပန(ႏိုင္)၁၂၃၄၅၆ )ႏွင္႕တူပါသည္။ဤတြင္မွ ဆက္ဆိုရရင္ ``ေမာင္ေမာင္´´ ဆိုတဲ႕အမည္ျဖင္႕ တစ္ႏိုင္ငံလံုးတြင္လူမ်ားစြာရွိေနႏိုင္ေသာ္လည္း မွတ္ပံုတင္နံပါတ္ ၁၂/ရပန(ႏိုင္)၁၂၃၄၅၆ သည္ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္းႏွင္႕သာသက္ဆိုင္မွာျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ္႕ စာသင္ခန္းထဲမွာေတာ႕ ေမာင္ေမာင္ဆိုသူသည္တစ္ေယာက္ပဲ ရွိရပါမယ္။သို႕မွသာ ေမာင္ေမာင္ရွိပါသလား ဆိုတဲကေမးခြန္းမ်ိဳး
ကိုေမးတဲ႕ေနရာမွာ မွတ္ပံုတင္အမွတ္ကိုသံုးစရာမလိုဘဲ သက္ဆိုင္သူကေျဖၾကားႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

Network layer protocol ေတြသည္ transport layer segment ေတြမွာ source ႏွင္႕ destination address ထည္႕သြင္းျခင္းမ်ားကို လုပ္ေဆာင္ပါတယ္။ ထည္႕သြင္းေပးမည္႕လိပ္စာ ႏွစ္ခုလံုးသည္ logical address မ်ားဘဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ
ေနရာမွစ၍ data ေတြသည္ segment မွ packet မ်ားျဖစ္လာပါတယ္။ network layer protocol ေတြသည္ packet ေတြကိုရည္ရြယ္ရာ destination သို႕မေပးပို႕ခင္ဘယ္လမ္းေၾကာင္း မွေပးပို႕ျခင္းသည္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္မလဲဆိုတာကိုလည္း
ဆံုးျဖတ္ေပးရပါတယ္။အဲ႕ဒီလိုအျမန္ဆံုးေရာက္ရွိႏိုင္မယ္႕လမ္းေၾကာင္း ေရြးခ်ယ္ဆံုးျဖတ္ျခင္းလုပ္ငန္းစဥ္ကို routing လို႕ေခၚပါတယ္။အထူးသျဖင္႕ network တစ္ခုမွ အျခား network တစ္ခုသို႕ေပးပို႕တဲ႕အခါမ်ိဳးမွာ routing သည္ လြန္စြာအေရး
ပါပါတယ္။ route လုပ္ေပးႏိုင္ေသာ protocol ေပါင္းမ်ားစြာရိွေသာ္လည္း internet protocol (IP) သည္ အသံုးမ်ားဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ web page ေခၚၾကည္႕တဲ႕ဥပမာႏွင္႕ၾကည္႕မယ္ဆိုရင္ IP သည္ http request တစ္ခုအား ဘယ္ကလာၿပီး ဘယ္ကိုသြားမယ္ဆိုတာကို ၫႊန္ၾကားခိုင္းေစေသာ protocol ျဖစ္ပါတယ္။

Hardware အေနႏွင္႕ေျပာရရင္ ဒီnetwork layer မွာအလုပ္လုပ္တဲ႕ device ေတြကို layer-3 device ေတြလို႕ေခၚပါတယ္။ Router သည္အသံုးမ်ားဆံုး layer-3 device ျဖစ္ပါတယ္။

၆) Data Link Layer

OSI model ၏ဒုတိယ layer ျဖစ္ေသာ data link layer ရဲဲ႕အဓိကလုပ္ေဆာင္မႈကေတာ႕ network layer ကလာတဲ႕ packet ေတြကို header ႏွင္႕ trailer တို႕ထည္႕သြင္းၿပီး frame အျဖစ္သို႕တည္ေဆာက္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ header ထဲမွာဆိုရင္
Source ႏွင္႕ destination address တို႕ကိုထည္႕သြင္းေပးပါတယ္။ ဒီ layer မွာထည္႕တဲ႕ address ေတြသည္ MAC address (၀ါ) Physical address (၀ါ) hardware address ပဲျဖစ္ပါတယ္။ အေပၚက network layer မွာတုန္းကတည္းက source ႏွင္႕ destination address ေတြသည္ Logical address (၀ါ) IP address ျဖစ္ပါတယ္။
Data link layer ကထည္႕သြင္းသည္႕ MAC address ႏွင္႕network layer က ထည္႔သြင္းသည္႕ IP address တို႕ႏွစ္ခုစလံုးမပါဘူးဆိုရင္ packet ေတြသည္ ရည္ရြယ္ရာ ခရီးလမ္းဆံုးသို႕ေရာက္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ IP address သည္ packet ေတြကို လက္ခံရယူမည္႕ ကြန္ပ်ဴတာရွိရာ network သို႕မွန္မွန္ကန္ကန္ ေရာက္ရွိရန္အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ frame အတြင္းမွာပါလာတဲ႕ destination MAC address ကိုၾကည္႕ရွဴ စစ္ေဆးၾကပါတယ္။ destination MAC address သည္မိမိ၏
MAC address ႏွင္႕တူေနတယ္ဆိုရင္အဲ႕ဒီ frame ကိုလက္ခံရယူၿပီး network layer ကိုလႊဲေပးပါလိမ္႕မယ္။ အကယ္၍ မ်ားမတူဘူးဆိုရင္ မိမိအတြက္ မဟုတ္ဘူးဆိုတာသိရွိၿပီး ၎frame ကိုလစ္လ်ဴရွဴလိုက္ပါလိမ္႕မယ္။ဤနည္းျဖင္႕ data ေတြသည္ ရည္ရြယ္ရာခရီးလမ္းဆံုးသို႕ေရာက္ႏိုင္ၾကပါတယ္။
ေရာက္ရိွလာတဲ႕frame ေတြသည္ error-frame ျဖစ္မျဖစ္ဆိုတာကိုစစ္ေဆးဖို႕ရန္ လက္ခံသည္႕ကြန္ပ်ဴတာမွာတာ၀န္ရွိပါသည္။ဒါေၾကာင္႕ error detection လုပ္ငန္းစဥ္ကိုလက္ခံသည္႕ကြန္ပ်ဴတာ၏ data link layer မွာပင္လုပ္ေဆာင္ပါသည္။data ေတြသည္ေပးပို႕စဥ္ကအတိုင္းဟုတ္မဟုတ္ဆိုတာကို FCS check ျဖင္႕စစ္ေဆးပါတယ္။အကယ္၍မ်ားလမ္းမွာ error ျဖစ္ခဲ႕မယ္ဆိုရင္ေနာက္တစ္ၾကိမ္ျပန္ပို႕ေပးရန္ data link layer မွပင္ၫႊန္ၾကားပါလိမ္႕မယ္။
ေနာက္ထပ္အေရးၾကီး လုပ္ေဆာင္မႈကေတာ႕ collision ျဖစ္ျခင္းမွ ကာကြယ္ႏိုင္ရန္ အခ်ိန္တစ္ခုတြင္ device တစ္ခုမွသာ transmit လုပ္ႏိုင္ေအာင္ ထိန္းေက်ာင္းေပးျခင္းျဖစ္ပါတယ္။အသံုးအမ်ားဆံုးနည္းလမ္းႏွစ္ခုကေတာ႕ SCMA/CD ႏွင္႕ token passing တို႕ျဖစ္ၾကပါသည္။ Ethernet network ေတြမွာ CSMA /CD ကိုအသံုးျပဳၿပီး token ring network ေတြမွာေတာ႕ token passing ကိုအသံုးျပဳပါတယ္။

Hardware အေနႏွင္႕ေျပာရရင္ ဒီ Data Link layer မွာ အလုပ္လုပ္တဲ႕device ေတြကို layer -2 device ေတြလို႕ေခၚပါတယ္။ bridge ႏွင္႕ switch တို႕သည္ အသံုးအမ်ားဆံုး layer-2 device မ်ားဘဲျဖစ္ပါတယ္။

၇) Physical layer

OSI model ရဲ႕ေအာက္ဆံုးlayer ျဖစ္ပါတယ္။ network တစ္ခုတည္ေဆာက္ရာမွာ အသံုးျပဳရမယ္႕cable အမ်ိဳးအစားဘယ္ေလာက္အကြာအေ၀းအထိ ၾကိဳးအရွည္ထားရွိႏိုင္မလဲႏွင္႕အသံုးျပဳရမည္႕connector တို႕ကိုဆံုးျဖတ္ေပးပါတယ္။physical layer ရဲ႕ေနာက္ထပ္၀ိေသနတစ္ခုကေတာ႕ data link layer မွလာေသာframe မ်ားကို လက္ခံရယူၿပီး signal မ်ားအျဖစ္ transmit လုပ္ႏိုင္ေစရန္လွ်ပ္စစ္ဗို႕အားထုတ္ေပးပါတယ္။ထို႕အတူ၀င္လာတဲ႕ လွ်ပ္စစ္ဗို႕အားေတြကို physical layer မွာပင္ေထာက္လွမ္းၿပီးsignal မ်ားအျဖစ္ လက္ခံရယူပါတယ္။ သေဘာကေတာ႕ bit ေတြပို႕ၿပီး bit ေတြလက္ခံရယူျခင္းျဖစ္ပါသည္။connectivity device လို႕ေခၚတဲ႕ hub ႏွင္႕ repeater တို႕သည္ physical layer မွာလုပ္ေဆာင္ပါတယ္။NIC ေတြကေတာ႕ physical ႏွင္႕ data link layer ႏွစ္ခုလံုးမွာ အလုပ္လုပ္ပါတယ္။

Physical layer - Physical ဆိုတဲ႕အတိုင္း ကြန္ရက္ရဲ႕ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာေတြကိုတာ၀န္ယူတယ္။ဘာေတြလဲဆုိေတာ႕ Communication ေတြၾကားခံပစၥည္း Media ေတြ အေပၚအလႊာေတြကဆင္းသက္လာတဲ႕ data ေတြကို Electrical Impulses (လွ်ပ္စစ္တြန္းအား) (ဥပမာ- Voltage ေတြ Current ေတြ Modulation နဲ႕ Bit Synchronization ) ေတြေျပာင္းလဲေပးရပါတယ္။

ဤအလႊာန႕ဲကပတ္သက္သူေတြကေတာ႕- Twisted Pair, Coaxial, AUI Networkcard

Data Link layer - Data packet ေတြကိုထုတ္ပိုးပါတယ္။ ပို႕လႊတ္ပါတယ္။Checking လုပ္ပါတယ္.။data link layer ဟာ Physical Layer Token Ring ကိုအသံုးျပဳၿပီး Data ေတြကိုပို႕လႊတ္ျခင္းႏွင္႕လက္ခံရယူျခင္းတုိ႕ကိုလုပ္ေဆာင္ပါတယ္။ေနာက္ၿပီး Network Layer ကိုလည္း ၀န္ေဆာင္မႈ ေတြပံ႕ပိုးရပါေသးတယ္။

ဤ အလႊာနဲ႕ ပတ္သက္သူ -MAC , Addressing Ethernet , Token Ring
Network layer
--- Network layer ကိုအလြယ္မွတ္ရင္လမ္းေၾကာင္းရွာတယ္လို႕မွတ္ထားလုိ႕ရယ္။ စတင္ရာ( Server) နဲ႕ေရာက္ရွိရာ (Destination)အၾကား လမ္းေၾကာင္း(Route)ကိုရွာေဖြေပးရပါတယ္။ Address ေတြကိုသတ္မွတ္ေပးရပါတယ္။ Logical Connections ေတြကိုျပဳလုပ္ေပးျခင္းႏွုင္႕ထိန္းသိမ္းျခင္းတုိ႕ကိုလုပ္ေဆာင္ေပးရပါတယ္။

ဤ အလႊာနဲ႕ ပတ္သက္သူ-- IPX,IP

Transport—Flow control ကိုလုပ္ေဆာင္ရပါတယ္။ဒါအခ်ဳပ္ပါဘဲ ေနာက္ၿပီး ဒီဘက္က ဟိုဘက္ထိတစ္နည္းအားျဖင္႕ အစြန္းတစ္ဖက္မွ ဆက္သြယ္မႈ Communication ျဖစ္စဥ္ၾကီးကိုပံ႕ပိုးေပးရပါတယ္။

ဤ အလႊာနဲ႕ ပတ္သက္သူ-- TCP,NetBEUI, SPX

Session layer –Connection တစ္ခုအတြင္းမွာရွိၾကတဲ႕ Data Packet နဲ႕ Dialog ေတြကို Sequence စီတန္းျခင္းႏွင္႕ထိန္းညွိျခင္း(Sync ကိုက္ေအာင္ လုပ္ျခင္း -Synctronize )ကိုလုပ္ပါတယ္။ ဒီအလႊာဟာတစ္ေနရာႏွင္႕တစ္ေနရာသို႕ Transmission ၿပီးဆံုးသည္အထိ တစ္ခုႏွင္႕တစ္ခုခ်ိတ္ဆက္ထားမႈ Connection ျဖစ္ေနေစဖို႕ေစာင္႕ထိန္းေပးပါတယ္။

ဤ အလႊာနဲ႕ ပတ္သက္သူ -- Telnet


Presentation layer ဒီအလႊာကေတာ႕ Character Set ေတြကိုဘာသာျပန္ျခင္း Data ေတြကို၀ွက္ၿပီးျပန္ပို႕ျခင္း(အသံုးျပဳလို႕မရေအာင္ျပဳလုပ္ၿပီးေပးပုိ႕ျခင္း Encrypt) Data မ်ားကိုခ်ံဳျခင္း Compression ႏွင္႕ခ်ံဳထားေသာ Data မ်ားကိုျပန္ေျဖျခင္း (Decompression) တို႕ကိုလုပ္ေဆာင္ရပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး Application Layer ကို Data အျဖစ္ျပန္လည္တင္ျပျခင္းတို႕ကိုလုပ္ေဆာင္ ရပါတယ္။

ဤ အလႊာနဲ႕ ပတ္သက္သူ-- ASCCI , EBCDIC

Application layer ကြန္ပ်ဴတာမွာ Run ေနတဲ႕ Application နဲ႕ကြန္ရက္အၾကား Interface လုပ္ေပးျခင္းတစ္နည္းအားျဖင္႕ ကြန္ရက္ကိုအသံုးျပဳသူ User ႏွင္႕ကြန္ရက္အၾကားမ်ားစြာေသာNetwork ၀န္ေဆာင္မႈေတြကိုသတ္မွတ္ေပးရပါတယ္။

ဤ အလႊာနဲ႕ ပတ္သက္သူ--- FTP, HTTP

source > www.myanmarfamily.org ( ကိုရဲ )